Để học mà không quên

http://giaoduc.edu.vn/news/chuyen-hoc-duong-753/de-hoc-ma-khong-quen-158883.aspx

Giaoduc.edu.vn Thứ Tư, 06 Tháng tư 2011, 08:04 GMT+7 

Vào mùa thi, TS cần có chế độ học và nghỉ ngơi hợp lý. Ảnh: VTM
Trong các kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ, có một thực trạng thường thấy là hiện tượng nhiều thí sinh (TS) khi vào phòng thi “bỗng dưng” quên hết kiến thức. Không ít TS do không làm được bài đã có những biểu hiện tiêu cực trong phòng thi và ngay trên chính bài thi của mình.
Giải thích hiện tượng này, bác sĩ Trương Trọng Hoàng, Phó chủ nhiệm bộ môn khoa học hành vi và giáo dục sức khỏe Trường ĐH Y Phạm Ngọc Thạch cho rằng, đó là kết quả của việc não bộ bị mệt mỏi, quá tải sau một thời gian miệt mài ôn thi căng thẳng. Nguyên nhân chính dẫn tới vấn đề trên là do ảnh hưởng của cách học bài chưa khoa học. Nhiều TS học ngày học đêm nhưng không có quá trình xâu chuỗi các nội dung thông tin dẫn đến sự lộn xộn, quá tải về lượng kiến thức dung nạp. Một số khác là do quá căng thẳng, lo sợ khi bước vào phòng thi dẫn đến tình trạng quên kiến thức, đầu óc trở nên trống rỗng. Khi rơi vào tình huống như vậy, nhiều TS trở nên hoang mang, bắt đầu tập trung cao độ để nhớ lại kiến thức đã mất. Điều này càng khiến cho tình trạng trở nên nặng nề hơn.
Để tránh được tình trạng trên, bác sĩ Trương Trọng Hoàng khuyên các TS cần có chế độ học và nghỉ ngơi hợp lý, không ép não làm việc quá nhiều. Một dấu hiệu chứng tỏ thần kinh có triệu chứng suy nhược dễ thấy nhất trong lúc ôn thi đó là việc TS dễ cáu gắt, nổi giận, tối ngủ không ngon, hay bị nhức đầu… Những lúc như thế, TS cần sắp xếp lại thời gian biểu giữa các môn học với thời gian nghỉ ngơi hợp lý. TS nên xen kẽ hoạt động trí óc với những hoạt động thân thể như các môn thể thao, đi bộ xung quanh nhà vì những lúc cơ thể hoạt động là lúc não bộ được nghỉ ngơi, cơ thể được tiếp thêm oxy. Với trường hợp quên bài do lo lắng trong phòng thi, TS cần giữ bình tĩnh, hít thở thật sâu, uống thêm nước (có thể là nước đường, trà đường…) để tiếp thêm năng lượng giúp não hoạt động bình thường trở lại.
Ở góc độ tâm lý, ThS. Nguyễn Ngọc Quỳnh Dao, Trưởng bộ môn tâm lý Trường ĐH Sài Gòn phân tích: Trí nhớ của con người được chia ra thành hai vùng cơ bản: trí nhớ dài hạn và trí nhớ ngắn hạn. Trí nhớ ngắn hạn thường chỉ được lưu trong một khoảng thời gian nhất định với sự tác động vào não bộ không nhiều. Những trường hợp học thuộc bài theo kiểu học “vẹt” sẽ được lưu vào vùng trí nhớ ngắn hạn, chỉ nhớ được trong một khoảng thời gian nào đó rồi sẽ quên. Do đó, để lưu những kiến thức đã học vào vùng trí nhớ dài hạn, TS nên kèm theo hoạt động ôn luyện, học đi liền với hiểu và khi học xong một phần kiến thức nào đó, TS nên ôn luyện lại mỗi ngày để não được cập nhật, ôn luyện lại kiến thức. Những kiến thức được tích tụ đó sẽ được trí nhớ lưu vào để lưu vào “kho” dài hạn, lâu quên hơn. Trường hợp TS chỉ học qua một vài lần, kiến thức đó chưa kịp lưu vào “kho” dài hạn thì rất dễ xảy ra hiện tượng trên. Lúc đó, đầu óc rất khó để lấy lại kiến thức ban đầu đã được “nạp” vào.
Ngọc Anh

Công bố chi tiết lịch thi tốt nghiệp THPT 2011


(GD&TĐ)-Bộ GD&ĐT vừa công bố lịch làm việc trong kỳ thi, lịch thi, thời gian làm bài thi tốt nghiệp giáo dục THPT, GDTX năm 2011. Theo đó, từ 25/4/2011 đến 07/5/2011, trường phổ thông thu Phiếu đăng ký dự thi, hồ sơ đăng ký dự thi và nhập dữ liệu của thí sinh vào phần mềm máy tính.
Lịch thi, thời gian làm bài thi cụ thể như sau:
Giáo dục trung học phổ thông
Ngày
Buổi
Môn thi
Thời gian
làm bài
Giờ
phát đề thi cho thí sinh
Giờ bắt đầu
làm bài
02/6/2011
SÁNG
Ngữ văn
150 phút
7 giờ 25
7 giờ 30

CHIỀU
Vật lí
60 phút
14 giờ 15
14 giờ 30
03/6/2011
SÁNG
Địa lí
90 phút
7 giờ 25
7 giờ 30

CHIỀU
Sinh học
60 phút
14 giờ 15
14 giờ 30
04/6/2011
SÁNG
Toán
150 phút
7 giờ 25
7 giờ 30
CHIỀU
Ngoại ngữ
60 phút
14 giờ 15
14 giờ 30
Lịch sử
90 phút
14 giờ 25
14 giờ 30
Giáo dục thường xuyên
Ngày
Buổi
Môn thi
Thời gian
làm bài
Giờ
phát đề thi cho thí sinh
Giờ bắt đầu
làm bài
02/6/2011
SÁNG
Ngữ văn
150 phút
7 giờ 25
 7 giờ 30

CHIỀU
Vật lí
60 phút
14 giờ 15
14 giờ 30
03/6/2011
SÁNG
Địa lí
90 phút
7 giờ 25
7 giờ 30

CHIỀU
Sinh học
60 phút
14 giờ 15
14 giờ 30
04/6/2011
SÁNG
Toán
150 phút
7 giờ 25
 7 giờ 30

CHIỀU
Lịch sử
90 phút
14 giờ 25
14 giờ 30
Chậm nhất ngày 18/6/2011, Hội đồng chấm thi nhận kết quả chấm bài thi tự luận và danh sách thí sinh vắng thi các môn tự luận của tỉnh mình tại sở GD&ĐT chấm bài tự luận; tổ chức ghép điểm với bài thi trắc nghiệm và xét tốt nghiệp theo phần mềm quản lý thi; tổng kết công tác chấm thi.
Tổ chức phúc khảo bài thi (nếu có) trước ngày 26/6/2011. Hội đồng phúc khảo chuyển kết quả phúc khảo bài tự luận cho sở GDĐT có bài tự luận để xét tốt nghiệp sau phúc khảo trước ngày 28/6/2011.
Lưu ý:
1. Thí sinh phải có mặt trước giờ tính thời gian làm bài  từ 60-90 phút:
+ Trong buổi thi đầu tiên phải có mặt tại địa điểm thi trước giờ thi ít nhất 90 phút để làm Lễ Khai mạc kỳ thi
+ Các buổi thi còn lại: có mặt trước giờ thi ít nhất 60 phút.
2. Thời gian nộp bài sớm nhất:
+ Đối với các môn Tự luận: 
- Sau khi hết 2/3 thời gian làm bài,  TS được ra về sau khi nộp Bài thi, Giấy nháp, đề thi và được sự đồng ý của Giám thị
- Trước khi kết thúc thời giam làm bài 15 phút, TS không được phép ra khỏi phòng thi
+ Đối với các Môn trắc nghiệm: sau khi hết giờ làm bài và được phép của Giám thị phòng thi.



Hiếu Nguyễn
TIN LIÊN QUAN

Kinh nghiệm ôn và làm bài thi môn Văn

Môn Văn chú ý dạng đề tổng hợp

Để đạt kết quả cao kỳ thi tốt nghiệp THPT, học sinh (HS) cần chú ý trang bị cho mình không chỉ kiến thức mà còn kỹ năng làm bài thi bao gồm cả kỹ năng trả lời câu hỏi tái hiện kiến thức. 
 
Cô Triệu Thị Huệ trong một giờ dạy tại lớp 12D2 trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (TP.HCM) - Ảnh: D.Đ.M
Hiện không ít HS chỉ “miệt mài” học bài mà không chú ý tới việc rèn kỹ năng làm bài - vốn được coi là chìa khóa của thành công.
Câu hỏi yêu cầu tái hiện kiến thức: HS cần lưu ý sự kết hợp giữa yêu cầu tái hiện và vận dụng kiến thức trong đề thi, tránh quan niệm cho rằng “chỉ cần học thuộc lòng” là có thể trả lời được dạng câu hỏi này. Câu trả lời tái hiện kiến thức cần được trình bày ngắn gọn, rõ ràng, có thể gạch đầu dòng chứ không nhất thiết phải trình bày thành một đoạn văn hay bài văn.
Bài văn nghị luận xã hội: Cần phải xác định ngay là nếu làm bài quá dài, các em sẽ không đủ thời gian để hoàn thành các câu khác trong đề bài. Trước kỳ thi, HS cần tập viết bài nghị luận xã hội ngắn, khúc chiết mà vẫn đảm bảo được nội dung kiến thức. Việc phân biệt giữa “từ” và “chữ” cũng như xác định hệ thống dẫn chứng thực tế phù hợp, tránh dài dòng lan man cũng là những yếu tố cần được tính đến để đảm bảo dung lượng bài viết. Hiện nay, HS chưa chú ý đúng mức đến dạng đề bài nghị luận xã hội về hiện tượng đời sống mà chủ yếu tập trung vào dạng đề về tư tưởng, đạo lý. Việc xác định mức độ, tính cân đối giữa hai dạng đề này trong việc ôn tập thi cũng được coi là một lưu ý cần thiết đối với các thầy cô giáo và HS.
Bài nghị luận văn học: Cũng giống như với kiểu bài nghị luận xã hội, HS cần xác định tầm quan trọng của hệ thống lập luận trong bài làm. Nhất thiết phải dành thời gian (khoảng 7 - 10 phút) lập một dàn ý đại cương đề hình dung hệ thống lập luận (luận điểm, luận cứ, trình tự sắp xếp các ý...) rồi mới bắt tay vào làm bài. Tình trạng HS chưa biết cách triển khai bài làm theo hệ thống luận đề, luận điểm là rất phổ biến hiện nay. Cần kịp thời rèn kỹ năng này trước các kỳ thi để tránh tình trạng bài làm chung chung, thiếu định hướng. HS cũng cần có ý thức thể hiện trong bài làm những hiểu biết khái quát về tác giả, tác phẩm (nên để ở phần đầu của bài viết) cũng như đánh giá, nhận xét, nâng cao vấn đề (nên để ở cuối bài viết). Muốn cho bài làm có sức thuyết phục, cần đưa vào bài hệ thống dẫn chứng. Cả 2 cách đưa dẫn chứng: trực tiếp (dẫn nguyên văn và để trong dấu “…”; gián tiếp (kể lại dẫn chứng bằng lời của mình) đều được chấp nhận, nhưng tốt nhất là đan xen cả hai cách này. “Mẹo” hay nhất là không cần học dẫn chứng quá dài mà cần chọn dẫn chứng thật tiêu biểu, toàn diện để học.
Mấy năm gần đây, dư luận chú ý nhiều tới dạng đề tổng hợp (với nghị luận văn học thường có hai chi tiết, hai nhân vật, hai đoạn thơ...; với nghị luận xã hội thường có hai vấn đề - tạm gọi là hai vấn đề có tính chất “cặp đôi” hoặc đối lập hoặc bổ sung cho nhau). Ở dạng đề này, đối với bài nghị luận văn học, nên tách riêng từng chi tiết, nhân vật, đoạn thơ… để phân tích, cảm nhận, rồi mới đánh giá, nhận xét, so sánh về sự tương đồng, khác biệt. Đối với bài nghị luận xã hội, cần chú ý tách riêng từng vấn đề ra để giải thích, bàn luận (chú ý mối quan hệ, sự khác biệt, tương đồng của hai vấn đề), từ đó rút ra bài học nhận thức và hành động.
Thạc sĩ Triệu Thị Huệ (Trưởng bộ môn Văn trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, TP.HCM

Ôn thi tốt nghiệp THPT theo tài liệu nào?

Ôn thi theo tài liệu nào?
TT - Học sinh lớp 12 đang vào mùa ôn thi. Ôn tập theo sách giáo khoa, theo tài liệu của Bộ GD-ĐT hay các sách hướng dẫn ôn tập khác đang là điều nhiều nhà trường, giáo viên, học sinh và phụ huynh băn khoăn.
Theo Bộ GD-ĐT, đề thi tốt nghiệp năm 2011 sẽ có 50% điểm số cho các yêu cầu vận dụng kiến thức. Trong ảnh: học sinh làm thử bài thi trên máy vi tính trong Ngày hội tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp 2011 tại Cần Thơ ngày 27-2 - Ảnh: Như Hùng
Năm học trước, Bộ GD-ĐT chỉ đạo các trường sử dụng tài liệu dạy học theo chuẩn kiến thức, kỹ năng để hướng dẫn học sinh ôn tập. Nhưng năm nay Bộ GD-ĐT chỉ chỉ đạo chung các trường tổ chức cho học sinh ôn tập theo chuẩn kiến thức kỹ năng.
Tránh nhầm lẫn
Theo giải thích của lãnh đạo Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục (Bộ GD-ĐT), chuẩn kiến thức, kỹ năng được quy định cho mỗi lớp học, môn học cụ thể giống như các “đầu việc” mà các trường, giáo viên phải căn cứ vào đó để tổ chức dạy học, tổ chức ôn tập, kiểm tra đánh giá học sinh chứ không phải tài liệu ôn thi dành cho học sinh. Ôn thi “bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng” là xem chuẩn kiến thức, kỹ năng như yêu cầu cụ thể để hướng dẫn học sinh triển khai đề cương ôn tập kiến thức, rèn luyện kỹ năng đúng trọng tâm, không lan man, ôm đồm, quá tải.
Tuy nhiên “chất liệu” để giúp học sinh ôn tập đúng theo chuẩn kiến thức, kỹ năng sẽ là sách giáo khoa, bài giảng của thầy cô, tích lũy của học sinh trong quá trình học tập, kể cả các loại tài liệu ôn tập khác nhau.
Chú ý phần chung - phần riêng
Đề thi tốt nghiệp THPT năm nay sẽ vẫn có phần chung, gồm kiến thức giao thoa giữa chương trình chuẩn và nâng cao, và phần riêng thuộc chương trình chuẩn hoặc nâng cao.
Theo các chuyên gia Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục, để học sinh không bỡ ngỡ, tránh sai sót khi làm bài thi, trong thời gian ôn thi các thầy cô giáo cần có hướng dẫn tỉ mỉ cho học sinh. Trên cơ sở cấu trúc đề thi từng môn thi do cục đã ban hành (năm 2010), học sinh có thể dễ dàng nhận biết phần kiến thức giao thoa giữa hai chương trình chuẩn và nâng cao.
Phần chung chiếm tỉ lệ điểm số nhiều hơn nên để đạt ít nhất điểm trung bình, học sinh cần chú trọng nhiều hơn đến phần kiến thức giao thoa. Còn phần riêng theo từng chương trình, Bộ GD-ĐT sẽ cân nhắc để độ khó tương đương nhau.
Vì vậy, sự lựa chọn tốt nhất đối với thí sinh là chọn phần riêng thuộc chương trình mà mình học và ôn tập kỹ. Tuy nhiên, các em vẫn có thể chọn phần riêng không thuộc chương trình mình được học mà không phạm quy. Bộ GD-ĐT chỉ lưu ý những thí sinh làm cả hai phần riêng sẽ phạm quy, không được tính điểmphần riêng.
Mùa ôn thi năm 2010, nhiều trường, thầy cô giáo đã hiểu nhầm “tài liệu dạy học theo chuẩn kiến thức, kỹ năng” và “chuẩn kiến thức, kỹ năng” là một và xem tài liệu trên là tài liệu duy nhất sử dụng cho học sinh ôn tập, dẫn đến việc có những học sinh không đạt được điểm giỏi trong kỳ thi tốt nghiệp THPT vì bỏ sót kiến thức.
Lãnh đạo Bộ GD-ĐT đã giải thích về việc này, trong đó nhấn mạnh tài liệu trên chỉ giúp học sinh ôn tập có trọng tâm, không phải tài liệu ôn tập duy nhất do Bộ GD-ĐT quy định. Những học sinh có học lực trung bình, dưới trung bình sử dụng tài liệu trên để tránh quá tải có thể đạt điểm trung bình, khá trong kỳ thi. Những học sinh có lực học tốt hơn, có thể ôn tập đầy đủ hơn theo sách giáo khoa để đạt điểm giỏi.
Đề cập kỳ thi tốt nghiệp năm 2011, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển khẳng định để học sinh chuẩn bị tốt cho kỳ thi, Bộ GD-ĐT từ đầu năm học đã yêu cầu các trường có định hướng dạy học và kiểm tra đánh giá học sinh theo hướng bám sát kiến thức cơ bản, tăng cường các kỹ năng vận dụng kiến thức cho học sinh.
Đề thi tốt nghiệp năm 2011 sẽ có 50% điểm số cho các yêu cầu vận dụng kiến thức. Vì thế, học sinh không nên chạy theo các lò luyện nâng cao, không cần thiết tham khảo nhiều tài liệu, chỉ cần bám sát chương trình - sách giáo khoa. Các trường tăng cường việc kiểm tra, có thể tổ chức các kỳ thi thử để giúp học sinh làm quen với các đề thi có yêu cầu “vận dụng kiến thức”, làm quen với kỹ thuật thi trắc nghiệm...
Không cắt xén chương trình
Theo ông Vũ Đình Chuẩn - vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học Bộ GD-ĐT, sau khi công bố môn thi tốt nghiệp THPT vào cuối tháng 3-2011, Vụ Giáo dục trung học mới có hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT gửi các sở GD-ĐT để triển khai cho các nhà trường. Nhưng tinh thần chung sẽ không hướng dẫn chi tiết, cụ thể từng môn thi, không giới hạn kiến thức mà chỉ hướng dẫn chung các trường trong việc tổ chức ôn tập cho học sinh, hướng dẫn phương pháp ôn tập có hiệu quả.
Về việc này, lãnh đạo Bộ GD-ĐT cũng đề nghị các trường vào thời điểm này gấp rút phân loại học sinh theo học lực để có biện pháp kịp thời phụ đạo, bồi dưỡng cho học sinh yếu, kém nhằm nâng cao tỉ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp ở mức trên trung bình.
Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển cho rằng: với việc chỉ đạo phân loại, bám sát từng đối tượng học sinh nên từ kỳ thi trước tuy tỉ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp loại khá, giỏi không tăng nhưng tỉ lệ học sinh đỗ loại trung bình tăng rõ rệt. Vì vậy, việc này cũng cần được triển khai thật tốt trong từng trường, từng địa phương, nhất là những nơi có tỉ lệ tốt nghiệp THPT chưa cao trong các năm trước.
Theo chỉ đạo của Bộ GD-ĐT, để chuẩn bị kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2011, các trường xây dựng kế hoạch tổ chức ôn tập cho học sinh, nhưng tuyệt đối không được cắt xén chương trình, dạy dồn để dành thời gian cho môn thi. Việc dạy học vẫn phải đảm bảo đúng chương trình, thời gian năm học, đảm bảo chất lượng dạy học cả những môn thi và môn không thi.
TRỊNH VĨNH HÀ

Đề thi HSG lớp 9 TP.HCM 2010-2011

Câu 1: 8 điểm
Đen và trắng

Hồi còn học cấp I, có lần tôi tranh cãi kịch liệt với một cậu bạn. Thực tế, tôi ko nhớ chúng rồi đã cãi nhau vì cái gì, nhưng bài học ngày hôm ấy thì tôi vẫn nhớ mãi. Khi cãi nhau, tôi khăng khăng cho rằng tôi đúng, bạn tôi sai, và bạn tôi cũng nhất quyết tôi sai nó đúng ! Cô giáo tôi bắt gặp, bảo cả hai chúng tôi lên phòng giáo viên.
Cô yêu cầu mỗi đứa ngồi một bên cạnh bàn, ở giữa là 1 quả bóng nhựa khá lớn. Tôi nhìn vào quả bóng, màu nó đen sì. Thế mà khi cô giáo hỏi : " Các em thấy quả bóng màu gì ?" thì cậu bạn tôi đáp: " Thưa cô, màu trắng". Tôi ko thể hiểu nổi nó đang nói gì. Mắt nó mờ hay đầu óc nó bị điên ? Hay nó muốn trêu tức tôi? Thế là tôi bật lên cãi "Màu đen chứ, đồ ngốc! ". Chúng tôi lại bắt đầu cãi nhau về màu sắc của quả bóng.

Đến lúc này thì cô giáo bảo chúng tôi đổi chỗ cho nhau. Lần này thì cô hỏi tôi: " Quả bóng màu gì?",tôi đành trả lời là màu trắng. Bởi quả bóng được sơn hai màu khác nhau ở hai phía. Từ chỗ tôi ngoài ban đầu thì thấy nó màu đen, còn chỗ bạn tôi thì nó màu trắng. Vậy mà chúng tôi đã gân cổ cãi nhau vì hai điều mà cả hai chắc chắn cho là mình đúng, mà ko hiểu sao người kia nói ngược lại ý kiến của mình.

Vì vậy, đừng bao giờ tự cho là mình hoàn toàn đúng. Bạn phải đặt mình vào vị trí và hoàn cảnh của ngưòi khác để đánh giá sự việc, tình huống trong cuộc sống theo quan điểm của chính họ thì mới có thể thực sự hiểu họ được.

Từ câu chuyện tre6nm hảy suy nghĩ về cách nhìn nhận vấn đề trong cuộc sống.

Câu 2: 12 điểm

"Tác phẩm nghệ thuật đạt tới cái đẹp theo nghĩa: mang được sự thật sâu xa của đời sống bên ngoài đồng thời mang được sự thật tâm tình của con người."
                               (Lê Đình Kỵ - Cảm nhận văn học)
Hãy làm sáng tỏ nhận đĩnh trên qua một số tác phẩm văn học

Giấc ngủ sâu sẽ giúp nhớ lâu